agus
(Conj Coord)

raibh bhí Fionn agus na Fianna ag fiach. 🔊

Chaitheadar an ó mhoch na maidne go dul faoi na gréine agus ar a gcasadh dóibh abhaile d'iompaigh siad siar féachaint an raibh Oisín ina ndiaidh. 🔊

Bhí siúl maith acu á dhéanamh agus fheabhas é an siúl a bhí acu rabhadar ag imeacht aon ón bhFairceallach. 🔊

Bhí ag coimeád leo i gcónaí; faoi mar a bhídís ar an ardán, bhíodh an Fairceallach san ísleán, agus nuair a bhídís san ísleán bhíodh an Fairceallach san ardán. 🔊

Shuíodar síos chun bia agus cuireadh féasta maith bia rompu agus Fionn ag freastal orthu ag gearradh bia agus feola dóibh fad a bhíodar ag ithe. 🔊

Tháinig an Fairceallach isteach agus shuigh síos sa chúinne. 🔊

Chonaic Fionn é agus thug chun boird é agus chaitheadar a sásamh. 🔊

An dár gcionn d'imíodar rompu ar an slí chéanna agus an Fairceallach ina ndiaidh arís mar a bhí an roimhe sin. 🔊

Nuair a chasadar abhaile tráthnóna bhí sa tsiúl céanna i gcónaí agus é á leanúint. 🔊

D'fhan mar sin ina dteannta go raibh agus bliain tugtha aige. 🔊

Dúirt ansin: "A Fhinn Mhic Chumhaill", ar seisean, "tá cuireadh dinnéir agam á thabhairt duit féin agus d'Fhianna Éireann". 🔊

"Ó", ar seisean, "níl aon fhear i seacht gcatha na nGnáth-Fhéinne nach gcuirfidh scian agus forc agus pláta ar a aghaidh amach!" 🔊

Leanadar é go díreach agus bhí chomh fada rompu an sin is a bhí ina ndiaidh an chuid eile den bhliain. 🔊

D'fhan i ngiorracht radhairc díobh i gcónaí go dtí gur iompaigh isteach in uaimh agus leanadar é. 🔊

Agus iad ag teacht go dtí an doras, bhí bean óg agus a droim le hursain an dorais aici. 🔊

Bhí a lámh faoina hascaill aici agus raibh aon éadach óna uilinn amach uirthi. 🔊

Bhí cos léi trasna ar an gcos eile agus gan aon bhróg uirthi - í cos-lomnochtaithe. 🔊

Bhí dhá shúil ghlasa ghorma aici agus muince uirthi chomh geal agus a chonaiceadar ar aon bhean riamh. 🔊

Bhí a dhá colpa cumtha sásta agus caol a coise slim, sleamhain. 🔊

Bhíodar ag dul isteach thairistí ina nduine is ina nduine. 🔊

fhacadar éinne istigh ach seanduine a bhí ina shuí ar bhloc sa chúinne, a cheann faoi agus a dhá lámh faoina smig aige. 🔊

Nuair a tháinig Fionn agus na Fianna isteach níor chorraigh éinne acu agus níor thógadar a gceann. 🔊

Tháinig an Fairceallach isteach ansin agus chuir bia agus deoch ar na boird d'Fhionn agus do na Fianna. 🔊

raibh aon fhear sa bhFéinn nár chuir scian agus forc agus pláta ar a aghaidh amach. 🔊

túisce a ghabh amach gur éirigh na ghadhar agus léim siad in airde ar na boird agus ritheadar síos tríothu. 🔊

Nuair a bhí a raibh ar na boird ite agus ólta acu, tháinig siad anuas agus shíneadar san áit chéanna ar imeall na tine le hais an tseanduine. 🔊

Tháinig an Fairceallach isteach agus fhaca greim bia ar aon bhord. 🔊

Líon arís na boird le bia is le deoch agus d'iompaigh arís ag caint leis an mbean óg. 🔊

Ritheadar tríothu síos agus an taobh eile aníos. 🔊

Níor fhág siad aon ghreim bia orthu gan slogadh agus siúd chun na tine arís iad i dteannta an tseanduine agus aithneodh éinne orthu ar chuir siad aon ina mboilg. 🔊

Tháinig an Fairceallach isteach arís don tarna huair agus raibh aon ar aon bhord ag Fianna Éireann roimhe. 🔊

Dúirt Fionn nár itheadar agus gurbh iad na gadhair a thug leo arís é. 🔊

Thóg an seanduine a cheann agus d'fhéach ar na gadhair lena dhá shúil agus mharaigh iad. 🔊

D'ith Fionn agus a chuid fear a ndóthain bia chomh maith agus a d'itheadar riamh. 🔊

D'fhiafraigh de: "cé an bhean óg, í siúd a bhí ag an ndoras nuair a ghabhamar isteach go ndeireadh an duine críonna léi: "is trua nach liom tú", agus gurb é an freagra a thugadh air `nuair a bhíos agat níor choimeád ?' 🔊

"Sin í an óige", arsa an Fairceallach, "agus d'inis an ceart duit, mar nuair a bhí agat," a dúirt , "lig uait í agus críonna, caite, claoite anois." 🔊

Seo é a deireadh leis an bhfear óg: "Táim agat anois agus coinnigh !" 🔊

Sin í an Óige agus nár inis an fhírinne? 🔊

"Inis dom anois", arsa Fionn, "cé an seanduine liath a bhí sa chúinne nuair a dúirt leis smacht a chur ar na ghadhar, gur fhéach lena súil orthu agus gur mharaigh iad?" 🔊

"Agus inis dom anois," arsa Fionn, "cén saghas iad na ghadhar a d'ith ar cuireadh ar na boird, an uair, de bhia is de dheoch, agus nach n-aithneodh éinne orthu gur ith siad aon ghreim?" 🔊

an scéal seo bunaithe ar scéal 53 as Leabhar Sheáin Chonaill, le Séamas Ó Duilearga (Browne and Nolan, Ltd. 1964), agus é cóirithe do thionscadal ABAIR.ie 🔊

Frequency index

Alphabetical index